Wat is Zen?
Zen laat zich niet gemakkelijk in woorden vatten, soms denk je dat je weet dat het ‘dit’ is, maar dan klopt het nog niet, soms denk je dat het dan ‘dat’ moet zijn, maar dat is dan ook nog niet echt waar. Er wordt over Zen wel eens gezegd dat het ‘slechts dit’ is.
Gesshin Myoko Prabhasa Dharma heeft er het volgende over gezegd:
“Als ik een bloem zie, sta ik opeens in bloei met die bloem. Bloemen hebben geen problemen. Bomen hebben geen problemen. Wolken hebben geen problemen. Een mier heeft geen problemen. Waarom? Omdat wij denken dat wij problemen hebben. […] Als wij toch eens gewoon mens konden zijn zoals een bloem een bloem is! Een bloem denkt nooit: ‘Was ik maar een hond of een boom’. Een bloem bloeit gewoon en hij verwelkt, verschrompelt en als hij uiteenvalt, keert hij terug naar zijn oorsprong. Dat is de werking van de Dharma.[…]”
(illustratie en tekst: Gesshin Myoko Prabhasa Dharma, Boeddha ben je zelf, blz. 36 en 47-48, Uitgeverij Asoka, Rotterdam 2006)
De kernwoorden van Zen voor Ben Kersaan zijn: aandacht, verwondering en verbondenheid. Zazen, zitten in meditatie, is een moment van tot rust komen, zien dat de bloem een bloem is en jou ook kan laten bloeien.
Slechts zitten en ademen is de basis van Zen-meditatie. De aandacht gaat naar de ademhaling om zo in het hier en nu te komen en te blijven.
Rustig en stil zijn lukt lang niet altijd bij het mediteren. Je kunt een rustige geest niet afdwingen en besluiten dat het stil wordt in je hoofd.
Het enige wat je kunt doen, is naar je ademhaling terugkeren, iedere keer als je bemerkt dat je in je denken bent afgedwaald. Een onrustige meditatie is niet een mislukte meditatie.
Aandacht is de oefening en niet meer dan dat: tijdens zitten en ademen, maar ook tijdens de loopmeditatie en het drinken van een kopje thee. Tijdens het mediteren hoef je niet meer te doen dan ‘er zijn’, dát is aandacht.
